11-23-2014, 02:08 PM
[/url]
[url=http://digg.com/submit?url=http://www.biyografi.net/kisiayrinti.asp?kisiid=3524&title=B%FCnyamin%A0%D6zg%FCm%FC%FE]
Bünyamin Özgümüş
Bünyamin Özgümüş'ün bir araştırması
Kazak Edebiyatının Belli Başlı Temsilcileri
Bünyamin ÖZGÜMÜŞ Yağmur Sayı : 16
Temmuz - Ağustos - Eylül 2002
Giriş
Kazakların, tarih sahnesine çıkışları 14-15. yüzyıllara rastlamaktadır. Bu yüzyıllarda, bugünkü Kazakistan’ı da meydana getiren Kıpçak kavimleri ve onlarla akraba olan oymak hanları, Özbek hanlarından ayrılarak Kazakları oluşturmuşlardır. Tarihî kaynaklarda göçebe bir Turan kavmi olarak gösterilen Kazaklar, 18. yüzyılda ulu cüz (büyük cüz) orta cüz (orta cüz) ve kiçi cüz (küçük cüz) olmak üzere üçe ayrıldılar. Bu durumdan faydalanan Ruslar 19. yüzyılda Kazakistan’ı işgal etti. Kenasarı Kasımov, 1837 yılında Ruslara karşı bir mücadele başlatmışsa da bu hareket başarılı olamadı. 1917 yılında kurulan ve tam bağımsızlığı savunan Alaş Partisi kısa bir süre idareyi ele aldıysa da 1919’da bu harekete son verildi. 1920 yılında Kazakistan, Sovyetler Birliği’ne bağlandı. Sovyetler Birliği dağılınca 14 Aralık 1991 yılında bağımsızlığını ilan etti. Yani Kazaklar esas olarak 19. yüzyıldan 1991 yılına kadar geçen dönemde (Çarlık ve komünizm döneminde) Rusların hâkimiyeti altında kaldılar.
Kazaklar, özellikle komünist sistemde (1920’den 1991’e kadar geçen zamanda) kendi kültürlerini tam olarak yaşayamamışlardı. Ülkede bir Rus hâkimiyeti her alanda göze çarpmaktaydı. Özellikle şehirlerde Rusça bilmeyen Kazaklara hemen hemen hiç tesadüf edilmezdi. Eğitim dili, bazı istisnâların dışında bütün okullarda Rusçaydı. 1993-1994 yıllarında Kazakistan’da bulunduğumuz sırada Rusça’yı mükemmel bir şekilde bilip, Kazakça’dan bîhaber olan birçok Kazak Türk’üne rastladık. Bağımsızlıktan sonra ise bazı şeyler yavaş yavaş değişmeye başladı. Bundan üç sene önce yapılan nüfus sayımına kadar Kazakistan’da yaşayan Ruslar ile Kazaklar’ın nüfusu hemen hemen birbirine eşitti (1989 yılı nüfus sayımına göre Kazaklar 6.497.000, Ruslar ise 6.062.000 kişiydi.). Bugün ise Kazaklarla Rusların nüfus oranları Kazakların lehine gelişmektedir (1999 senesinde yapılan nüfus sayımına göre Kazaklar 7.985.000, Ruslar ise 4.480.000 kişi civarındadır.). Kazakistan Cumhurbaşkanı Nur Sultan Nazarbayev’in akıllı politikalarıyla günümüzde Kazak Türkçesine, edebiyatına, kültürüne eskiye nazaran çok daha fazla önem verilmektedir. Okullarda Rusçanın yanı sıra Kazak Türkçesi de ön plâna alınmaktadır. Devlet dairelerinde resmî evraklar, Kazakça ve Rusça tanzim edilmektedir. Yani 1991 yılından bu yana Kazakistan’da bir öze dönüş hareketi yaşanmaktadır. Dünyanın yüzölçümü bakımından en büyük ülkelerinden (9 veya 10. sırada) biri olan Kazakistan (2.717.000 km2), 21. yüzyılın başlarında ekonomisi hızla gelişen ülkeler arasında sayılmaktadır.
[url=http://digg.com/submit?url=http://www.biyografi.net/kisiayrinti.asp?kisiid=3524&title=B%FCnyamin%A0%D6zg%FCm%FC%FE] Bünyamin Özgümüş
Bünyamin Özgümüş'ün bir araştırması
Kazak Edebiyatının Belli Başlı Temsilcileri
Bünyamin ÖZGÜMÜŞ Yağmur Sayı : 16
Temmuz - Ağustos - Eylül 2002
Giriş
Kazakların, tarih sahnesine çıkışları 14-15. yüzyıllara rastlamaktadır. Bu yüzyıllarda, bugünkü Kazakistan’ı da meydana getiren Kıpçak kavimleri ve onlarla akraba olan oymak hanları, Özbek hanlarından ayrılarak Kazakları oluşturmuşlardır. Tarihî kaynaklarda göçebe bir Turan kavmi olarak gösterilen Kazaklar, 18. yüzyılda ulu cüz (büyük cüz) orta cüz (orta cüz) ve kiçi cüz (küçük cüz) olmak üzere üçe ayrıldılar. Bu durumdan faydalanan Ruslar 19. yüzyılda Kazakistan’ı işgal etti. Kenasarı Kasımov, 1837 yılında Ruslara karşı bir mücadele başlatmışsa da bu hareket başarılı olamadı. 1917 yılında kurulan ve tam bağımsızlığı savunan Alaş Partisi kısa bir süre idareyi ele aldıysa da 1919’da bu harekete son verildi. 1920 yılında Kazakistan, Sovyetler Birliği’ne bağlandı. Sovyetler Birliği dağılınca 14 Aralık 1991 yılında bağımsızlığını ilan etti. Yani Kazaklar esas olarak 19. yüzyıldan 1991 yılına kadar geçen dönemde (Çarlık ve komünizm döneminde) Rusların hâkimiyeti altında kaldılar.
Kazaklar, özellikle komünist sistemde (1920’den 1991’e kadar geçen zamanda) kendi kültürlerini tam olarak yaşayamamışlardı. Ülkede bir Rus hâkimiyeti her alanda göze çarpmaktaydı. Özellikle şehirlerde Rusça bilmeyen Kazaklara hemen hemen hiç tesadüf edilmezdi. Eğitim dili, bazı istisnâların dışında bütün okullarda Rusçaydı. 1993-1994 yıllarında Kazakistan’da bulunduğumuz sırada Rusça’yı mükemmel bir şekilde bilip, Kazakça’dan bîhaber olan birçok Kazak Türk’üne rastladık. Bağımsızlıktan sonra ise bazı şeyler yavaş yavaş değişmeye başladı. Bundan üç sene önce yapılan nüfus sayımına kadar Kazakistan’da yaşayan Ruslar ile Kazaklar’ın nüfusu hemen hemen birbirine eşitti (1989 yılı nüfus sayımına göre Kazaklar 6.497.000, Ruslar ise 6.062.000 kişiydi.). Bugün ise Kazaklarla Rusların nüfus oranları Kazakların lehine gelişmektedir (1999 senesinde yapılan nüfus sayımına göre Kazaklar 7.985.000, Ruslar ise 4.480.000 kişi civarındadır.). Kazakistan Cumhurbaşkanı Nur Sultan Nazarbayev’in akıllı politikalarıyla günümüzde Kazak Türkçesine, edebiyatına, kültürüne eskiye nazaran çok daha fazla önem verilmektedir. Okullarda Rusçanın yanı sıra Kazak Türkçesi de ön plâna alınmaktadır. Devlet dairelerinde resmî evraklar, Kazakça ve Rusça tanzim edilmektedir. Yani 1991 yılından bu yana Kazakistan’da bir öze dönüş hareketi yaşanmaktadır. Dünyanın yüzölçümü bakımından en büyük ülkelerinden (9 veya 10. sırada) biri olan Kazakistan (2.717.000 km2), 21. yüzyılın başlarında ekonomisi hızla gelişen ülkeler arasında sayılmaktadır.